Podcast: https://www.gidsnummer53.com/podcasts ; Spotify: https://open.spotify.com/episode/216D8PQMS8MJJEn4aG6Zjw?si=8e4ba0b372c9431c
De 7 scènes van het retabel zoals ze beschreven worden in de podcast Passier Borreman, beeldsnijder tussen middeleeuwen en Renaissance. De volgorde waarin het verhaal wordt gelezen is: links onder, links boven, centraal boven de kleine scène, rechts boven, rechts onder en dan centraal in midden de executie. Het tafereel helemaal bovenaan in het midden, God en zijn 6 Engelen, en zoals P. Buyl schreef, "helemaal in de stijl van de Vlaamse Primitieven en Jan van Eyck"
In 1863, 10 jaar na de 'herontdekking', neemt amateurfotograaf P. Dierckxens deze foto van het retabel. De toestand kan men op zijn minst zeer onrustwekkend noemen. De nefaste invloed van de tand des tijds hoeft geen betoog.
Het retabel heeft voor zover we weten, op 3 verschillende plaatsen gestaan in de Sint Waldetrudiskerk van Herentals.
De originele plaats (1) was tegen de eerste zuil rechts van het Westportaal. Let vooral op de afdruk van de retabelkast op de zuil en de cementrestauratie die donkerder is uitgevallen.
In 1774 werd het verplaatst en tegen de achterzijde van het hoogkoor gezet, zo goed als onzichtbaar en verloren (2).
Na de restauratie van Van Arendonck is het in de Sint Jacobskapel geplaatst (3), waar het vandaag nog altijd staat te blinken.
Ben je verwonderd over zoveel moois? Wil je na het beluisteren van de podcast een bezoek brengen aan het het retabel en de Bovenkerk van Herentals? Kijk snel op de pagina over Herentals, monumentenstad.
--------
Bronnen:
DEBAENE, M., (ed.), Borman. A family of Northern Renaissance Sculptors, London/Turnhout, 2019. DE BOODT, R. en SCHÄFER, U., Vlaamse retabels.Een internationale reis langs laatmiddeleeuws beeldsnijwerk, Leuven, 2009.
DE BOODT, R., Kwaliteit uit Brussel. Het retabel van Sint-Crispinus en Sint-Crispinianus te Herentals, een werk uit het Bormanatelier, in: Historisch Jaarboek van Herentals (XX), Herentals, 2010, p. 29-55.
D'HAINAUT-ZVENY, B., (ed.), Miroirs du sacré. Les Retables sculptés à Bruxelles XVe-XVIe siècles. Production, Formes et Usages, Bruxelles, 2005.
MERCIER, M., DE BOODT, R. en KAIRIS, P-Y., Flesh, Gold and Wood. The Saint Denis altarpiece in Liège and the question of partial practices in the 16th Century, Scientia Artis 18, Brussels, 2020.
Lezing Jo Van Dessel, Tussen Gotiek en Renaissance! Passier Borremans en het Retabel van Crispinus en Crispinianus in de Sint Waldetrudiskerk te Herentals, 2017. Zeer aangename gesprekken met Seppe Roels, restaurator middeleeuws polychroom beeldhouwwerk en Catherine Schepens, mijn vrouw en bachelor houtrestauratie.
Comentários